اين اتفاق در مصر در ۱۹۵۳ رخ داد و ژنرال نجيب قدرت را از خاندان ملک فاروق گرفت.اما خود وى نيز در ۱۹۵۴ توسط ژنرال جوان و ملى گراى مصرى يعنى جمال عبدالناصر بركنار شد.
ملى شدن كانال سوئز
ناصر ابتدا در جولاى ۱۹۵۶كانال سوئـز را ملى اعلام كرد.
غافل از آنكه سوئز براى فرانسه و انگليس منطقه اى فوق حياتى است.دو كشور مذكور پس از بلوكه كردن دارايی هاى مصر در بانكهاى اروپايى نشست ويژه اى را براى حمله به مصر برگزار كردند.
آنتونى ايدن نخست وزير انگليس معتقد بود كه مسأله كانال سوئز براى«غرب مرگ و زندگى است».
فرانسه نيز از مدتها قبل به دليل ترس از خطر تأثيرگذارى جنبش ملى مصر به انقلاب الجزاير به دنبال زدن ضربه به دولت ناصر بود.بنابراين گى موله نخست وزير فرانسه موافقت خود را براى انجام عمليات مشترک به اطلاع دولت انگليس رساند.
اين درحالى بود كه ديويدبن گوريون نخست وزيـر اسرائيل نيز در نشستى محرمانه در پاريس آمادگى خود را براى ورود به «بازى جديد» اعلام كرد.
حمله به صحراى سينا
آمادگى اسرائيل براى حمله به صحراى سينا و تسلط به ساحل شرقى كانال سوئز سبب شد تا ۲ كشور اروپايى درنگ نكنند و چراغ سبز را به اسرائيل نشان دهند.
در ۲۹ اكتبر ۱۹۵۶ ژنرال موشه دايان رئيس ستاد ارتش اسرائيل با اتخاذ نقشه اى متهورانه تصميم گرفت با پياده كردن هزاران چترباز در پشت خطوط نيروهاى مصرى راه آنها را براى عقب نشينى به غرب ببندد و از سمت شرق با واحدهاى بزرگ زرهى و پياده آنها را در منگنه قراردهد.
با اين هدف،ستون زرهى و پياده اسرائيلى در شب ۲۹ اكتبر از مرز گذشته و پس از شكست مصريان در «متيلا» (۴۰ كيلومترى كانال سوئز) به چتربازان رسيدند.
ستون ديگر اسرائيل نيز درهمان روز با حركت از بندر ايلات به سرعت خود را به منطقه مذكور رساند.در دريا نيز رزمناو فرانسوى كرسن ناوشكن مصرى«ابراهيم اول»را زيرآتش گرفت و مجبور به تسليم كرد.
در ۳۱ اكتبر نيروهاى اسرائيل شهر ابوعقيله را محاصره و پس از ۴۰ ساعت نبرد تصرف كردند.
در اين جنگ نيروى هوايى اسرائيل به دليل ضعيف بودن در برابر جتهاى مصرى (كه بتازگى از شوروى خريدارى شده بود)فعال ظاهر نشد اما ضعف هوايى و دريايى اسرائيل را دولتهاى فرانسه و انگليس جبران كردند.
در پنجم نـوامبر لشكرهاى اسرائيلى با پيشروى مداوم به سوى كانال سوئـز در شرم الشيخ با اولين مقاومت جدى مصرى ها مواجه شدند.اما برترى نفرات و تجهيزات اسرائيل نيروهاى پراكنده مصرى كه نااميدانه اما دليرانه مقاومت مى كردند را وادار به عقب نشينى كرد.غزه و العريش درنزديكى سوئـز نيز تصرف شد و در هفتمين روز جنگ واحدهاى اسرائيلى در حالى كه از پشتيبانى هوايى جتهاى نيروى هوايى فرانسه برخوردار بودند به چند كيلومترى سوئـز رسيدند.آنها دراين زمان كل صحراى سينا را اشغال كرده بودند.
ورود نيروهاى منظم فرانسه و انگليس به جنگ
اكنون نيروهاى اسرائيل كارخود را انجام داده بودند و نوبت انگليس و فرانسه بود كه قدرت نمايى كنند.در۳۱ اكتبر،۲ كشورفوق با ورود عظيم ترين نيروى نظامى پس ازجنگ دوم جهانى به منطقه به دنبال كسب پيروزى درخشان در يک كشور جهان سومى رفتند.
اين درحالى بود كه ارتش مصر اصلاً قابليت مقابله با چنين نيروهايى را نداشت.۳۰ رزمناو، ۲ناو هواپيمابر، ۸ ناوكمكى،۳۰ كشتى نيروبر،۵۲ كشتى ترابرى، ۲۰۰ هواپيما، ۹هزار تانک و نفربر و ۳۰ هزار تفنگدار فرانسوى در۳۱ اكتبر به ۱۰۰ناو جنگى،۳۰ رزمناو، ۴ناو هواپيمابر،۳۰۰ هواپيما و ۴۵هزار سرباز انگليسى پيوستند تا چشم هاى كشورهاى استقلال طلب آفريقايى - آسيايى خيره شود و گمان نكنند كه دنياى پس از جنگ تغييرى كرده است.اما تقدير چيز ديگرى بود.
ورود شوروى به معادلات خاورميانه
مجمع عمومى سازمان ملل در چهارم نوامبر در قطعنامه اى خواستار آتش بس در منطقه شد اما انگليس و فرانسه به اين تصميم گردن ننهادند و در ۵ نوامبر نيروهاى چتر باز آنها در بنادر فؤاد و سوئز پياده شدند اما به دليل مقاومت مردم پرت سعيد نتوانستند به اين بندر واردشوند.
رهبر شوروى كه تا اين زمان هنوز رسماً به درگيريهاى منطقه واردنشده و تنها ناظر بود پس از آنكه پى برد آمريكا نيز علاقه اى به قدرت طلبى استعمارى دو دولت فرانسه و انگليس ندارد در پيامى كوتاه اما بشدت تهديدآميز خطاب به مقامات انگليسى و فرانسه اعلام كرد چنانچه حمله به مصر متوقف نشود لندن و پاريس بمباران اتمى خواهندشد!
نيكيتا سرگويچ خروشچف كه بتازگى زمام امور را در كرملين به دست گرفته بود در پيام خود كه اصلاً بوى شوخى و يا بلوف نمى داد تلويحاً خواستار عقب نشينى اسرائيل نيز شد.
فرداى آن روز يعنى ۶نوامبر انگليس و فرانسه پس از آنكه در القنطره نيز با مقاومتهاى شديد مردمى روبه رو شدند،آتش بس راقبول كردند.درنهم نوامبر نيز بن گوريون مجبور به تخليه صحراى سينا شد.
در ۱۴نوامبر با ورود ناظران سازمان ملل نيروهاى متجاوز بتدريج از كليه مناطق اشغالى بيرون رفتند.
نتيجه نبرد
جنگ سوئـز در درجه اول يک شكست بزرگ براى دولتهاى اروپايى بود و انگليس و فرانسه اين حقيقت تلخ را پذيرفتند كه ديگر پاريس،لندن و يا برلين و رم تصميم گيرنده هاى اول دنيا نيستند.بلكه مسكو و واشنگتن تعيين مى كنند كه چه كسى دركجا بايد نيرو پياده كند و يا آنكه قواى خود را عقب بكشد.
اين شكست همچنين موجب استعفاى آنتونى ايدن نيز شد.مضافاً آنكه در عرصه بين الملل به حيثيت انگليس ضربه اى شديد زد.فرانسه كه قبلاً در دين بين فو (ويتنام) ضرب شست نظامى بدى از جهان سومى ها خورده بود دراين مسأله نيز مجبور به تحمل شكستى ديگر شد.همين شكست مقدمه استقلال الجزاير در كمتر از ۶ سال بعد شد.
اما از نقطه نظر نظامى پيشروى سريع اسرائيل در صحراى سينا ناصر را به فكر ايجاد يک ارتش ملى قدرتمند انداخت چرا كه همه پى بردند اسرائيل بشدت علاقه مند به توسعه طلبى است و ايده «اسرائيل بزرگ از نيل تا فرات» تنها يک ايده خام نيست بلكه اسرائيل مترصد زمان براى اجراى آن است.
قوای زمینی اسراییل در صحرای سینا
........................................................................................................
تاریخ نوین اسرائیل،جنگ های پنج گانه و پیمان های صلح
به دنبال اعلام استقلال و تأسیس كشور اسرائیل،ارتش کشورهای عربی به آن كشور حمله كردند كه حاصل آن،چیزی جز اشغال 77% خاک فلسطین توسط اسرائیل،سرازیر شدن 875 هزار آواره فلسطینی به كشورهای همجوار،به اكثریت رسیدن جمعیت یهودی فلسطین وتثبیت موقعیت اسرائیل نبود.
دستاوردجنگ سوئز1335ش./1956م.گشوده شدن خلیج عقبه بر روی كشتیهای اسرائیل بود.
درجنگ شش روزه 1346ش./1967م.صحرای سینا،نوار غزه،كرانه غربی روداردن،ارتفاعات جولان و تمامی اورشلیم (بیت المقدس) به تصرف اسرائیل در آمد.
در جنگ 1352ش./1973م.اسرائیل بخش اعظم مناطق اشغالی 1346ش./1967م.را حفظ كرد.
جنگ 1361ش./1982م.توسط اسرائیل علیه لبنان و چریک های فلسطینی مستقر در آن كشور آغاز شد كه با خارج شدن چریک ها از لبنان و اشغال بخشی از جنوب آن كشور از سوی اسرائیل به پایان رسید1.
آثار جنگ 1352 ش./1973م.مانند نا امیدی رژیم های عربی به شكست اسرائیل،تردید اسرائیل در افسانه شكست ناپذیری خویش در پی شكست اولیه در این جنگ،احساس نیاز ِ روس ها و آمریكایی ها به جلب حمایت اعراب و گسترش روابط با آنها و روی كار آمدن حزب كارگر در اسرائیل،موجب گرایش منطقه ای و جهانی به برقراری صلح در خاورمیانه گردید.
دراین جهت،نخستین گام با برپایی كنفرانس صلح خاورمیانه در ژنو(1352ش./1973م.)برداشته شد كه با انعقاد پیمان كمپ دیوید در 1358 ش./1979 م.وارد مرحله ای نوین گشت.این پیمان ننگ آور به معنای به رسمیت شناختن اسرائیل و نادیده گرفتن حقوق مسلم مردم فلسطین بود.
مذاكرات صلح خاورمیانه با انعقاد پیمان غزه اریحا در 1372 ش./1993م.،به نقطه اوج پذیرش موجودیت اسرائیل رسید؛زیرا بر اساس این پیمان،ساف(سازمان آزادی بخش فلسطین) و اسرائیل یكدیگر را به رسمیت شناختند و ایجاد یک دولت خود مختار فلسطینی در كرانه باختری روداردن ومنطقه غزه،مورد تصویب قرارگرفت2.
1.فلسطین از دیدگاه امام خمینی (ره)- موسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی(ره)- صفحه 193 الی 205
2.جغرافیای سیاسی خاورمیانه و شمال آفریقا -درایسدل واچ.بلیک - صفحات 381 الی 384 - 390 الی 402
:: موضوعات مرتبط:
تاریخی ,
,
:: بازدید از این مطلب : 711
|
امتیاز مطلب : 5
|
تعداد امتیازدهندگان : 1
|
مجموع امتیاز : 1